Op 4 april 2012 maakte ik melding van de in aantocht zijnde mogelijkheid om binnen de EU bankbeslag te leggen op basis van een grensoverschrijdende titel. Deze uitbreiding van mogelijkheden past in het beleid van de Europese wetgever om het schuldeisers makkelijker te maken om binnen de EU hun recht te halen zonder bij buitenlandse rechterlijke instanties aan te moeten kloppen. Want dat is ingewikkeld – een andere taal, een ander wettelijk systeem, buitenlandse advocaten op grote afstand – en daarbij werkt het justitieel systeem niet overal even soepel. De Britten weten niet wat ze gaan missen. Ik denk dat ze zich (net als menige Nederlandse roeptoeter) niet half realiseren, wat de Europese wetgever al tot stand gebracht heeft, hoezeer de Brusselse molens ook traag malen. Verwachtte ik in 2012 dat de EAPO er mogelijk al in 2014 zou kunnen zijn, dat bleek langer te duren. De Verordening (EU) Nr. 655/2014 van het Europees Parlement en de Raad was er wel op 15 mei 2014. Onze Minister Van der Steur heeft nu dan toch op 2 mei 2016 het wetsvoorstel ingediend ter implementatie.

Hoe effectief de instrumenten kunnen zijn die de Europese wetgever ons aanreikt, bleek mij uit de incasso die ik voor een Nederlandse client deed tegen een Roemeense tegenpartij. De sommatie maakte weinig indruk. Toen ik eenmaal een – in het Roemeens opgesteld – Europees incassoformulier toezond gericht aan de juiste rechter in Boekarest, kwam het geld ineens heel snel binnen. Nog voor ik het formulier had hoeven inzenden.

Nadat in 2014 de Verordening was aangenomen, is het aan de Lidstaten om de regeling in hun wetgeving te implementeren. De Minister heeft op 2 mei 2016 het wetsvoorstel ingediend. Er is “gemeen overleg” der Staten Generaal aan voorafgegaan, misschien heeft het daarom langer geduurd. Ik kan nu weer uitleggen wat het inhoudt, maar op de website van de rijksoverheid kunnen we lezen:

“Conservatoir beslag is beslag dat kan worden gelegd vóórdat een uitspraak van de rechter is verkregen. Het moet voorkomen dat banktegoeden verdwijnen, zodat er nog wat te halen valt bij de schuldenaar als het vonnis is gewezen.

De nieuwe procedure volgt uit een Europese verordening. Het voordeel is dat een Nederlandse consument aan een Nederlandse rechter kan vragen om een Europees bevel, waarmee beslag kan worden gelegd op een bankrekening in bijvoorbeeld Duitsland. Omgekeerd geldt dit ook: iemand in Duitsland kan de Duitse rechter verzoeken om beslag te mogen leggen op een bankrekening in Nederland.

Nu moeten bedrijven en burgers eerst nog naar de rechter stappen in het land waar het geld van de schuldenaar op de bank staat. Dat is een hele klus als een bedrijf in meerdere landen vorderingen heeft uitstaan. Maar als straks één rechter een Europees bevel tot conservatoir beslag op die bankrekeningen afgeeft, bespaart dat tijd en geld. Ook biedt de procedure uitkomst als Nederlandse schuldeisers beslag willen leggen in een lidstaat waar dat heel moeilijk of duur is.

Er kan alleen beslag worden gelegd op bankrekeningen. De verplichting tot het verstrekken van inlichtingen over individuele rekeningen is beperkt tot de gevallen dat de schuldeiser al een uitvoerbare titel heeft. Er heeft dan al een rechter naar de zaak gekeken. Ook is bepaald dat alleen de rechter een Europees beslagbevel kan afgeven. De nieuwe procedure zal bestaan naast de nationale procedures in de lidstaten”.

Het is te hopen, dat deze wet nu snel door de Kamer gaat en in werking kan treden, zodat ook over onze landsgrenzen beslag gelegd kan worden op tegoeden van schuldenaren, zowel conservatoir als executoriaal. Een dergelijk verzoek kan dan bij de Nederlandse Voorzieningenrechter worden ingediend. Een buitenlands EAPO bevel kan door de Nederlandse deurwaarder hier ten lande worden uitgevoerd.

Zo lang de Brexit nog geen feit is, kan de Nederlandse schuldeiser na invoering ook nog in Engeland bankbeslag leggen. Weg met de EU? [30-06-2016, MdV]